W ten sposób na kartach żarskiej historii pojawiła się ostatnia już z wielkich dynastii możnowładczych. Panowała w mieście przez przeszło 200 lat (1558-1765). Jej rządy przerywane tragicznymi wydarzeniami politycznymi charakteryzowały się dość nierównym rytmem rozwoju, mocnym spowolnieniem w okresie wojny 30-letniej i znaczącą intensyfikacją pod koniec XVII wieku, która wprowadziła miasto na początku XVIII stulecia w okres nazywany „złotym wiekiem”. Wśród wielu barwnych postaci tego rodu, poczynając od samego Baltazara, człowieka wyjątkowego awansu społecznego, biskupa i zarazem zwolennika nauk Lutra, mecenasa sztuki, wymienić należy syna Seyfrida – Heinricha Anzelma, który podobnie jak ojciec doszedł do wysokich funkcji na dworze cesarskim, dzięki czemu Promnitzowie, mimo wyznania ewangelickiego, zaliczani byli do zauszników habsburskich. Najistotniejszą rolę w dziejach rodu odegrał jednak Erdmann II Promnitz (1683-1745), minister na dworze saskim, kawaler Orderu Orła Białego. To właśnie ta postać nadała Żarom szczególnego blasku i wyniosła miasto do rangi ważnego ośrodka życia kulturalno-towarzyskiego. Przede wszystkim dzięki inicjatywie obytego w świecie hrabiego, do miasta przybyli uznani włoscy architekci, którzy nadali mu zupełnie nowy, europejski wizerunek. Zagospodarowywano przestrzeń po zewnętrznej stronie murów, gdzie powstał rozległy park przypałacowy z wieloma budynkami (masztarnia, domek winiarza, pałac letni, folwark), a na południe od miasta, w oddalonym od centrum kompleksie leśnym, zamek myśliwski. Główną budowlą zespołu stał się wzniesiony w latach 1710-1726 na planie wydłużonego prostokąta z wewnętrznym dziedzińcem, barokowy pałac z zachowanym bogatym wyposażeniem wnętrza, barokowymi sztukateriami i plafonami. W tej wystawnej scenerii krajobrazowo-architektonicznej tętnił życiem dwór Promnitzów, znany z wystawnych przyjęć, balów i goszczący monarchów europejskich. To wówczas Żary odwiedzili wielokrotnie August II i August III Sas oraz Fryderyk Wielki. Znany z rozległych zainteresowań intelektualnych Erdmann II zwerbował na swój dwór wybitnego muzyka Georga Philippa Telemanna. Wiele utworów, które powstały w latach żarskich (1704-1708) zawiera elementy polskiej muzyki ludowej.
Powoli miasto wkraczało w zupełnie nowy okres: uprzemysłowienia i zmian kapitalistycznych. Przyspieszyło je zrzeczenie się w 1765 r. przez ostatniego z Promnitzów praw do dominium żarskiego na rzecz Saksonii. Nową epokę zainicjowały jednak przede wszystkim wydarzenia europejskie. Po epizodzie napoleońskim, w wyniku podziału politycznego Europy na Kongresie Wiedeńskim, Żary w 1815 r. przeszły pod panowanie pruskie. Pierwszym posunięciem unifikującym nabyte obszary z pozostałymi częściami państwa pruskiego było wprowadzenie nowego podziału administracyjnego. Zgodnie z nim Żary wcielono do rejencji frankfurckiej prowincji brandenburskiej. Z miast Żar, Brody, Trzebiel, Zasieki utworzono powiat żarski z siedzibą władz powiatowych w pałacu Promnitzów. Zmiany dotyczyły także administracji kościelnej i sądownictwa, za nimi postępowały regulacje życia społeczno-gospodarczego. Usprawniono działalność założonej w 1689 r. poczty, w 1818 r. powstało królewsko-pruskie gimnazjum, dwa lata później rozpoczęto prace nad dostosowaniem obszaru miejskiego do wzrastającej liczby ludności. Część murów miejskich została rozebrana, usunięto Bramę Dolną i most a w ich miejscu powstały dwa nowe place: obecnie pl. Łużycki i pl. Wolności (dawny Mühlplatz). Ważnym wydarzeniem w sferze ustrojowej miasta było wprowadzenie w 1831 r. pruskiej Ordynacji o miastach, znoszącej dotychczasowy podział na stany. Odtąd nie przynależność do określonego stanu a posiadany majątek miał decydować o udziale w życiu miasta. Rok później w Żarach przeprowadzono pierwsze wybory do rady miasta, w których uczestniczyło 540 osób.
Falę industrializacji miasta zainicjowało wprowadzenie mechanicznych warsztatów przędzalniczych i tkackich. Pierwszą nowoczesną firmę założono w 1823 r. z inicjatywy Greislera
w młynie na Dolnym Przedmieściu. W 1830 r. powstało największe w okolicy przedsiębiorstwo używające do produkcji pary wodnej – fabryka J. G. Frenzla. Wkrótce pojawiły się kolejne, np.: Martin & Co., Bornmann & Thurm, A.F. Neumann. Samych fabryk było w mieście ogółem 20, a Żary stały się jednym z większych pruskich ośrodków włókienniczych. Intensyfikacja produkcji wiązała się z koniecznością usprawnień w dziedzinie zbytu towarów i nawiązania nowych kontaktów handlowych. Za pośrednictwem dużych spółek handlowych, żarskie wyroby włókiennicze zwłaszcza płótno, a w drugiej połowie XIX w. także i wyroby bawełniarskie, eksportowano nie tylko do głównych miast niemieckich, lecz również do Anglii, Holandii, Szwajcarii, na rynki dalekowschodnie a także do Stanów Zjednoczonych, do których na początku XX w. trafiało z Żar aż 55% całego niemieckiego eksportu płótna. Obok będącego główną specjalnością miasta przemysłu włókienniczego, udoskonalano inne gałęzie produkcji: w 1835 r. powstały nowoczesne zakłady gorzelnicze, w 1841 r. fabryka parowozów, rok później odlewnia żeliwa, wytwórnia cygar i zapałek, a w 1888 r. fabryka porcelany. Żary włączono w sieć połączeń kolejowych: w 1846 r. znalazły się na linii komunikacyjnej Berlin-Wrocław, w 1871 r. powstała linia kolejowa łącząca miasto z Halle oraz z Żaganiem. Żary w XIX w. stawały się typowym ośrodkiem fabrycznym, gdzie w przestrzeni miejskiej, obok stałych przez wieki punktów, pojawiły się wielkie kompleksy zabudowań fabrycznych. Obok wystawnych domów fabrykantów, tj. willa Fryderyka Stillera, Theodora Frenzla czy wille Neumanna, wyrosły nowe kwartały miasta z osiedlami mieszkalnymi usytuowane: od dzisiejszego pl. Przyjaźni w kierunku zachodnim, w rejonach dolnego folwarku, okolicach torów kolejowych, na początku XX w. na wschód od al. Wojska Polskiego, a także na północ od zamku i na zachód od ul. Zielonogórskiej. Postępującej poprawie warunków mieszkaniowych towarzyszyła zmiana kondycji sanitarnej miasta: oświetlono ulice, w 1864 r. założono wodociągi miejskie, zbudowano łaźnię, w pierwszej dekadzie XX w. rozpoczęto zakładanie sieci kanalizacyjnej. Mieszkańcom Żar żyło się lepiej także z powodu większej dostępności do opieki zdrowotnej,
w tym do leczenia specjalistycznego oraz systematycznego wzrostu poziomu oświaty. Zwiększono liczby szkół na poziomie elementarnym i średnim o określonych profilach kształcenia, ze szczególnym akcentem na przygotowanie młodzieży do zawodów związanych z włókiennictwem. Do tradycji założonej w 1783 r. włókienniczej szkoły zawodowej, nawiązała powołana w 1885 r. Królewska Szkoła Rzemiosł Tkackich. Ze względu na wysoki poziom nauczania i niesłabnące zainteresowanie przekształcono ją w 1900 r. w Pruską Wyższą Szkołę dla Przemysłu Włókienniczego. Do zmian, które niosła ze sobą nowa epoka dołączyć należy podniesienie poziomu kultury, widoczne w organizacji przedsięwzięć kulturalnych, tj. obchody uroczystości państwowych i świąt lokalnych, powołanie licznych towarzystw, z których szczególnie warto przywołać Związek Upiększania Miasta i Żarskie Towarzystwo Historyczne.
