Home Z życia Telemanna Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

0
973
Thumbnail image

Podczas gdy nazwy fraz „Sarrois“ i „Saras“ jednoznacznie nie mają nic wspólnego z nazwą miejscowości Sorau (Żary), lecz są określeniami tańca rozpowszechnionego w południowym regionie krajów nadbałtyckich , to podróż z Żar do górnośląskiej Pszczyny i zetknięcie z polską i hanacką (morawską – od tłum.) muzyką (ludową) miały wielki wpływ na twórczość Telemanna. Chodzi tu nie tylko o komponowanie polonezów – chociaż epizod polski bardzo uwrażliwił Telemanna na muzykę polską  i wzmocnił ukierunkowanie na oryginalną muzykę –  lecz o struktury zarówno w frazach z taktem trzymiarowym jak i czteromiarowym , które w różny sposób  połączone są z wielką  różnorodnością melodyki, rytmiki , metrum  i systemu tonalnego polskiej ludowej muzyki tanecznej.

Pośród drukowanych i pisanych ręcznie muzykaliów kościoła ewangelickiego NMP (dziś rzymsko-katolicki kościół pw. Najświętszego Serca Pana Jezusa) znajdowały się  , oprócz obydwu części w druku Harmonischer Gottesdienst Telemanna , także liczne odpisy dzieł kompozytora z zakresu muzyki kościelnej .

Do 99 kantat Telemanna (ponieważ 2 utwory są powtórzeniami , pozostaje 97 zróżnicowanych utworów) , które obejmuje drukowany katalog Tischera i Burchardta z roku 1902  , dochodzi dodatkowo dalszych 29 , które  w latach 1940-tych odnalazł w Żarach muzykolog Werner Menke. Tym samym w Żarach znajdowało się maksymalnie 128 Telemanowskich kantat. Natomiast obecności 13 dzieł z katalogu Tischera i Burchardta muzykolog Menke w tym czasie już nie stwierdził. (Miejsca przechowywania zbiorów nie da się dziś ustalić , prawdopodobnie uległy zniszczeniu około 1945 roku.
–  Werner Menke, Thematisches Verzeichnis der Vokalwerke von Georg Philipp Telemann, 2 Bände, Frankfurt am Main 1983. )

Większa część ogółu 128 kantat jest do zidentyfikowania  i da się do pewnego stopnia ustalić datę ich skomponowania. Okres ich powstania można  umieścić w latach między 1714/15  a  1748/49 , znaczy to , że dzieła te nie powstały w Żarach za czasów kapelmistrza Telemanna.
Odpisy sporządzone zostały chyba w latach 1730-tych. Znajdują się wśród nich 54 kantaty  z tzw. „Engel-Jahrgang“ („Rocznika anielskiego”) do tekstów Ślązaka Daniela Stoppe ,  jak również 36 kantat z kontynuacji Harmonischer Gottesdienst z 1731 roku , zbioru , który znajdował się w Żarach również w druku. Dalsze kantaty nie zostały za czasów Telemanna wydrukowane  i pochodzą z tzw. „Französischer Jahrgang“ („Rocznika francuskiego”) z 1714/15 r. do tekstów Erdmanna Neumeistera , z „2.Concerten-Jahrgang“ („2. Rocznika koncertowego”) do tekstów Gottfrieda Simonisa i z „Sicilianischer Jahrgang“ ( „Rocznika sycylijskiego” ) z 1719/20 r. do tekstów Johanna Friedricha Helbiga.

Dochodzi do tego kilka dalszych kantat , możliwych do zidentyfikowania , ale bez możliwości przyporządkowania im rocznika kantat. Tylko małą część , trzech  utworów , nie da się zidentyfikować. Niektóre spośród żarskich kantat istniały prawdopodobnie tylko w Żarach . Na powstanie żarskich odpisów Telemanna dopiero w latach 1730-tych wskazuje ustalenie dwóch żarskich kantorów jako kopistów i wykonawców , a mianowicie Balthasara Abrahama Petri ( działał w Żarach między 1733 a 1746 rokiem , urodzony 3 grudnia 1704 r. w Żarach , zmarł 7 lipca 1793 lub 1798 w Bieniowie) i szczególnie jego następcy Georga Mauke  (działał w Żarach między 1744 a 1785) , którzy dzieła te także w Żarach wykonali, jak wynika z zapisków na odpisach (kopiach).
Nie dało się na podstawie przeprowadzonych badań jak dotychczas ustalić ,czy obydwaj kantorzy mieli bezpośrednie kontakty z Telemannem . Żary stają się zatem w 18 wieku wybitnym centrum kultywowania twórczości Telemanna .

Pages 1 2 3 4 5 6 7
Comments are closed.

Sprawdź też

Lato z Telemannem koncert 30.07.2023 – zdjęcia i film