Home Z życia Telemanna Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

0
969
Thumbnail image

W każdym bądź razie ucieczka przed Szwedami nie zakończyła posługiwania Telemanna w charakterze żarskiego kapelmistrza, bowiem także wyjazd do Berlina na trzecie zaślubiny Fryderyka I , króla w Prusach , miał miejsce z Żar  28 listopada 1708 roku , jak pisze Telemann w swej autobiografii. Jednakże następnie przeniósł sie do Eisenach w Turyngii. Zadanie utworzenia tam kapeli dworskiej wirtuoz skrzypiec Pantaleon Hebenstreit otrzymał od księcia  Eisenach w 1706 roku  : „ On [Hebenstreit] dyrygował muzyką [prowadził kapelą dworską w Eisenach] grając samemu na skrzypcach, aż do roku 1708 , w którym to wyjechał z Eisenach do Drezna , dlatego zaproponował na swoje stanowisko pana Telemanna , ówczesnego kapelmistrza na dworze żarskiego hrabiego , co spotkało się  także z przychylnością   księcia [von Sachsen-Eisenach] , który w 1708 roku sprowadził go  z Żar , zatrudniając jako kapelmistrza [ to nie całkowicie zgadza się z prawdą ; Telemann zaczyna najpierw jako koncertmistrz i dopiero na początku sierpnia 1709 określany jest mianem kapelmistrza] i sekretarza ”.

Faktyczne objęcie posady w Eisenach , początkowo w charakterze koncertmistrza , nastąpiło  najwidoczniej w grudniu  1708. Nie wydaje się , aby zachował się  dokument , powołujący Telemanna  na to stanowisko . W dokumentach archiwalnych z Eisenach pod datą 25 grudnia 1708 czytamy:”25 [ grudnia 1708] nowa książęca kapela muzykowała po raz pierwszy właśnie tu w kościele , na chórze organowym , tylko z instrumentami i tenorem solo „ Tenorem był prawdopodobnie sam Telemann, który mówi o sobie : „ [W Eisenach ] powstała kapela , wkrótce po tym jak Jego Książęca Mość znalazł upodobanie w kilku kantatach kościelnych , które ja [Telemann] sam zaśpiewałem „ 

Nie zachowały się akta muzyków , których Telemann miał do dyspozycji w Żarach. Prawdopodobnie Erdmann II von Promnitz , tak jak to wtedy było w zwyczaju dla małych zespołów dworskich , nie zatrudniał samodzielnych muzyków , lecz do grania wykorzystywał w razie potrzeby osoby ze służby. I bez tego trudno byłoby mówić o stałym czy też nawet codziennym wykonywaniu muzyki przy ilości występów , które Telemann w swym żarskim okresie mógł dawać poza miastem. Tylko do Berlina wyjeżdżał z Żar trzykrotnie – jak już wspomniano – , mianowicie w czerwcu 1705 , listopadzie 1706 i listopadzie 1708 , przy czym nic nie wiadomo o długości trwania wojaży berlińskich .W Żarach Telemann miał do dyspozycji kilka miejsc możliwych do koncertowania:
1.poza zamkiem żarska fara miejska p.w. Najświętszej Marii Panny
( z grobowcami ,lożą kolatorską i kaplicą Promnitzów – kaplica zamkowa w północnym skrzydle , przechodząca przez trzy kondygnacje, była jednakże w owym czasie przebudowywana i konsekrowana dopiero w 1711 roku , notabene  wraz z organami żarskiego organmistrza Georga Adama Caspariego 1715);  Nie wiadomo , czy Telemann pisał w Żarach muzykę kościelną ;
2. wewnątrz zamku  „sala z malowidłami” , mała sala na uroczystości w północno-wschodnim  rogu wschodniego skrzydła ; być może także
3. „salon japoński” i
4. sala jadalna w południowym skrzydle zamku jak również – co wydaje się mniej prawdopodobne –
5. „wielka sala” ,przechodząca przez dwie górne kondygnacje zamku , która służyła jednak raczej jako „ sala grenadierska” dla liczącej 100 osób kompanii przybocznej . (Tzw. „dom zabaw” , barokowa letnia rezydencja w parku wypoczynkowym na północ od właściwego kompleksu zamkowo-pałacowego , który z pewnością także mógłby służyć jako miejsce do koncertowania , został wybudowany dopiero w 1723 roku ; Erdmann II chciał tu urządzić szkołę (akademię) rycerską.)

Okres żarski wywarł wpływ na działalność kompozytorską Telemanna. Sam mówi o około 200 suitach     orkiestrowych , które skomponował w tym czasie . Taka suita składała się każdorazowo z około siedmiu części. W ciągu około czterech lat  , w których Telemann – z przerwami – piastował swój urząd , musiałby wobec powyższego być  w stanie skomponować średnio jedną taką suitę na tydzień. Niestety żadnego z zachowanych dzieł nie da się czasowo przypisać okresowi żarskiemu. Nieznane są także okolicznościowe kompozycje Telemanna , np. z okazji urodzin chlebodawcy , jego ślubu czy chrzcin dzieci .

Pages 1 2 3 4 5 6 7
Comments are closed.

Sprawdź też

Lato z Telemannem koncert 30.07.2023 – zdjęcia i film