Home Z życia Telemanna Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

Georg Philipp Telemann jako kapelmistrz na dworze w Żarach

0
973
Thumbnail image

Można założyć , że pozostawało to w związku z powołaniem do żarskiej rezydencji , które – według jego własnej wypowiedzi – miało nastąpić w tymże roku. Nie mogła jednak już w owym czasie stanowić rzeczywistego rozpoczęcia urzędowania, w świetle powyżej opisanych faktów, dotyczących zatrudnienia w Nowym Kościele w Lipsku. Możliwe , że realizacja powołania do Żar wydawała się Telemannowi niepewna i nie pozbawiona ryzyka  ze względu na  III wojnę północną , dlatego jeszcze na początku sierpnia 1704 roku starał się o urząd przy Nowym Kościele w Lipsku , którego sprawowania także rozpoczął. Mamy niestety luki w biografii Telemanna , dotyczące okresu przeniesienia z Lipska do Żar. Zgodnie ze wzmiankowanym powyżej listem Kuhnaua z 14 ? grudnia  1704 roku można ustalić datę dopiero na 12 czerwca 1705 roku  , co jednak przemawia za realizacją przeniesienia się  do Żar. Lipskie zbiory archiwalne potwierdzają negocjacje rady miejskiej odnośnie nowego obsadzenia urzędu przy Nowym Kościele. W trakcie tych negocjacji wybrano 31 lipca 1705 roku  Melchiora Hoffmanna na następcę Telemanna przy lipskim kościele. Nie da się obecnie udowodnić , kiedy Telemann  w okresie od grudnia 1704 do czerwca 1705 rozpoczął faktycznie urzędowanie w Żarach; Z uwagi na brak konkretnych danych co do żarskiego okresu Telemanna wiele informacji to również tylko przypuszczenia (hipotezy). Także żarskie źródła nie wnoszą żadnej jasności w tym aspekcie, dziś akurat dla tego okresu mocno zdziesiątkowane wskutek rozczłonkowania, przemieszczania i zniszczenia w czasie drugiej wojny światowej. (Żarskie archiwalia zostały przeniesione w latach 30tych 20 wieku do Tajnego Archiwum Państwowego do Berlina [dziś Tajne Archiwum Państwowe Fundacji Pruskiego Dziedzictwa Kulturalneg],w wyniku działań wojennych poniosły niestety ciężkie straty. Pośród tych nieistniejących już zbiorów w Tajnym Archiwum Państwowym znajdował się także dokument „Ustanowienia kapelmistrzów”(„Bestellungen d. Hofkapellmeister“ X. HA, Sign. Rep. 28, Titel 8, Nr. 36).
Dalsze dziś jeszcze dostępne źródła z Pszczyny ( Telemann ,zgodnie z zapisem w swej autobiografii , okresowo przebywał tam wyjeżdżając z Żar) nie wymieniają nazwiska Telemanna – do tego aspektu jeszcze nawiążemy . Wydaje się jednak, że to raczej żarskie , a nie pszczyńskie źródła , zawierać powinny informację o zatrudnieniu Telemanna , ponieważ był on zatrudniony na dworze żarskim.
Należy uwzględnić fakt , że między latami 1700 a 1721 toczyła się III wojna północna o supremację w rejonie morza Bałtyckiego.
Po jednej stronie stały Rosja, Polska (więc i Saksonia)  oraz Dania-Norwegia ( to królestwo już w 1700 roku wycofało się z wojny), a po drugiej Szwecja. Wojna ta miała następstwa dla Dolnych Łużyc , które należały do Saksonii . Już w kwietniu 1704 roku groziło niebezpieczeństwo wkroczenia szwedzkich wojsk na terytorium żarskie od strony polskiej. 18 listopada 1704 roku wiele setek żołnierzy sojuszniczych armii Rosji i Saksonii/Rzeczpospolitej rozlokowano w żarskim państwie stanowym. Dopiero 13 czerwca 1705 roku wojsko opuściło Żary. Zdziesiątkowana armia wymagała zaopatrzenia , uzupełniona została latem 1705 roku o nowo zrekrutowanych żołnierzy i zimą 1705/06 stanęła w okolicy, zajmując zimowe kwatery. Niniejsza okoliczność sprawiła , że nie istniały optymalne warunki do stałego wykonywania muzyki na żarskim dworze , dotyczy to zresztą całego okresu żarskiego . Tłumaczy to także trzykrotną możliwość wyjazdu Telemanna  z Żar do Berlina , w czerwcu 1705, listopadzie 1706 i listopadzie 1708 roku.
Mattheson 1740, s. 362. – Pierwszy wyjazd związany był z pogrzebem królowej Prus Zofii Charlotty dnia 28 czerwca 1705. To że Telemann obydwa ostatnie wyjazdy do Berlina datuje łącznie na rok 1708 , musi być pomyłką z jego strony , ponieważ pierwsze z tych  dwóch wydarzeń jednoznacznie miało miejsce 14 listopada 1706 roku ( wesele następcy tronu Fryderyka Wilhelma I  z Zofią Dorotą Hanowerską) , drugie 28 listopada 1708 ( trzecie małżeństwo króla Fryderyka I  z Zofią Luizą von Mecklenburg-Schwerin )
Z dokumentów archiwalnych w Pszczynie wynika ,że pobyt w pszczyńskich włościach Erdmanna II von Promnitz wraz z dworem żarskim miał miejsce w  okresie od 5 maja do 11 sierpnia 1704 ; Bardzo prawdopodobne , że Erdmanna II pojawił się tu po raz pierwszy w charakterze władcy stanowego Żar , Trzebiela i Pszczyny. Pszczyna i Górny Śląsk nie były tak jak Żary i Dolne Łużyce dotknięte wielką wojną północną. Wynika z tego, że Telemann niekoniecznie musiał zastać w Żarach hrabiego Rzeszy von Promnitz , gdy stawał na kwaterze w „Hotel de Pologne“ , chyba że pierwszy z nich udał się w podróż  do Żar dopiero w drugiej połowie sierpnia , czego obecnie nie da się zweryfikować.

Pages 1 2 3 4 5 6 7
Comments are closed.

Sprawdź też

Lato z Telemannem koncert 30.07.2023 – zdjęcia i film